فصلنامه مطالعات کاربردی تعاونی

فصلنامه حاضر تحت عنوان «فصلنامه مطالعات کاربردی تعاون» از سوی پژوهشگران اندیشکده نام‌گذاری گردید تا مقدمات حرکت از مطالب صرف علمی-ترویجی به سمت مطالب پژوهشی‌تر، امّا همراه با انطباق بیشتر با نیازهای کاربردی حوزه تعاون کشور، فراهم گردد. در این راستا، مطالب شماره نخست فصلنامه یا همان نسخه حاضر فصلنامه به چهار حوزه تقسیم می‌شوند: دسته نخست آن بخشی از مطالبی است که درباره کشورهای مختلف حوزه خاورمیانه، عمدتاً عربی، و آفریقایی نگاشته شده است. کشورهایی چون عراق، لبنان، سوریه، فلسطین، اردن، مصر، مراکش و کنیا جزو کشورهایی بودند که هدف نگارش این دسته از مطالب قرار گرفتند. در این بین، کشور کنیا به صورت مجزا و کشورهای عربی مسلمان در متنی دیگر مورد مداقه قرار گرفته‌اند. نیاز مبرم کشور برای استفاده از فضای حیاتی موجود در سوریه، عراق، لبنان و فلسطین نه تنها کار ویژه‌ای اقتصادی دارد، بلکن می‌تواند ماهیتی امنیتی و سیاسی نیز داشته باشد. از این جهت مطالعه این مطلب برای همه سیاستمداران و تصمیم سازان کلان کشور توصیه می‌شود. دستۀ دوم متون مرتبط است با ورود تعاونی‌ها به عرصه مسئولیت اجتماعی. مسئله مهاجرت، زباله گردی، کارگران موقت خانگی، کودکان کار و کار ویژه‌های اجتماعی تعاونی در امر مراقبت از زنان و کودکان جزو دسته دوم مطالب هستند که از حیث نزدیکی شأن وجودی تعاونی و کارویژه اجتماعیاش موضوعی جالب توجه محسوب می‌گردند. همچنین توجه به کارکردهای اجتماعی تعاونی‌ها میتواند توانایی‌ها و ظرفیت‌های موجود این حوزه در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی و مسئله کنترل طرد اجتماعی را به سایر بخش‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نمایان سازد. در واقع اثر بخشی تعاونی‌ها و کار ویژه آن‌ها نباید صرفاً معطوف به مسائل اقتصادی همچون ایجاد اشتغال و افزایش رشد اقتصادی باشد؛ بلکه ابعاد نظری دیگری نیز در ذیل مفهوم تعاون وجود دارد که به اندازه کافی بدان توجه نشده است. سومین نوع مطالب که در این شماره بدان پرداخته شده، مطالبی است که با موضوعات اقتصادی نگاشته شده‌اند. مسئله تعاونی‌های انرژی در یکی از این مطالب پر نغز و مفصل این شماره مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر تعاونی‌های انرژی، بحث تأمین مالی خرد جمعی که یکی از دغدغه‌های فعلی مسئولین حوزه تعاون کشور است، در دستور کار این شماره از فصلنامه قرار گرفت. همچنین وجود انحرافات و تناقض‌های آمار در پایگاه‌های داده‌های رسمی کشور در حوزه تعاون مطلب دیگر بخش اقتصادی این فصلنامه است که بدان پرداخته شده است. چهارمین و آخرین دسته مطالب ما به کشور نیوزلند و جنبش تعاونی زنان در این کشور باز می‌گردد. طبق گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد در سال 2015 ، تعاونی‌ها 18 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور نیوزلند را به خود اختصاص دادند؛ بیشترین میزان سهم تعاونی‌ها از تولید ناخالص داخلی در جهان. گروه‌ها پژوهشی مختلف اندیشکده نیز مدتی است کشور نیوزلند را به طور ویژه در دست بررسی خود قرار دادند. پیشتر و در بولتن شماره 13 اندیشکده به فعالیت تعاونی برجسته فونترا Fonterra نیوزلند که یکی از بزرگترین شرکت‌های لبنیاتی در جهان است پرداخته شده بود. امّا در این شماره فصلنامه و در راستای بررسی جنبش تعاون در کشور نیوزلند، دپارتمان اجتماعی اندیشکده تلاش داشته تا به جنبش زنان لبنی این کشور که ارتباط تنگاتنگی با تعاونی فونترا دارند، گوش چشمی داشته باشد؛ شاید که مقدمات توجه بیشتر به نهصت تعاونی در نیوزلند، در کشور ما نیز فراهم گردد.