تعاونی‌های فری لنسر، الگویی برای دموکراتیک‌سازی روابط کار

اشکال نوظهوری از تعاونی‌های کاگر-مالک در جهان درحال رشد هستند. تعاونی‌های پلتفرم گونه‌ای این تعاونی‌ها بودند که در نوشتارهای قبلی اندیشکده تعاون و توسعه بدان پرداخته شده است. این نوع تعاونی‌ها روابط کار را دموکراتیک‌تر از قبل ساخته‌اند. بدان معنا که نیروی کار، صرفاً عرضه کننده نیروی خود در مناسبات تولید نیست. بلکه نیروی کار، تصمیم‌گیرنده و حتی مالک یک کسب‌وکار محسوب می‌شوند و می‌تواند رابطه کاری عادلانه‌تر رقم بزند. این گونه از تعاونی‌ها به واسطه بسط پلتفرم‌ها و دیجیتالی شدن اقتصاد در حال رشد هستند. یکی از این نوع تعاونی‌های نو ظهور که می‌توانند در این روند ایفای نقش کنند، تعاونی‌های فری‌لنسر یا تعاونی‌های کارمزدی هستند. تعاونی‌های کارمزدی یا حق الزحمه‌ای را کارمزدبگیرانی تشکیل می‌دهند که جز عرضه مهارت خود در قالب نیروی کار ارزان، داشتۀ دیگری برای خلق یک کسب‌وکار ندارند. این نوع مزدبگیران با وجود این‌که در اقتصاد جهانی نقش مهمی ایفا می‌کنند و سهم نسبتاً خوبی دارند، ولی همچنان در شبکه‌ای شدن دچار مشکلات و مصائبی هستند. از طرفی سو استفاده از این نیروها توسط کارفرمایان در جریان است و از سوی دیگر، شغلشان انعطاف پذیری ناچیزی از حیث تنوع سفارش دهنده کار و تعداد کارهای سفارشی دارد. از این جهت، تعاونی‌ شدن این نیروهای حق الزحمه‌ای در برخی کشورها در حال رشد است. در این نوشتاری به دنبال آن هستیم تا معرفی مختصری از این نوع تعاونی‌های نوظهوری داشته باشیم و سپس، پیشنهادی را در انتهای متن در قالب توصیه‌های سیاستی ارائه کنیم.